รวมภาพคนไทยกับรถถีบในอดีต

[wasant]

เพื่อให้บรรยากาศลื่นไหล ต่อด้วยบทความนี้เลยนะครับ
ย้อนอดีตแรกเริ่มมี รถถีบ ในเชียงใหม่
บทคัดย่อ : ปัจจุบันดูเหมือนว่าความเจริญของบ้านเมืองทำให้เกิดก ารเปลี่ยนแปลง ในสังคมอย่างมากมาย ไม่ว่าจะเป็นตึกรามบ้านช่อง ถนนหนทาง ที่สำคัญการดำเนิน ชีวิตของคนในอดีตก็เปลี่ยนไปโดยเฉพาะเมืองเชียงใหม่จ ากที่เคยเป็นเมืองเงียบสงบ
จากเชียงใหม่นิวส์

ย้อนอดีตแรกเริ่มมี รถถีบ ในเชียงใหม่

ปัจจุบันดูเหมือนว่าความเจริญของบ้านเมืองทำให้เกิดก ารเปลี่ยนแปลง ในสังคมอย่างมากมาย ไม่ว่าจะเป็นตึกรามบ้านช่อง ถนนหนทาง ที่สำคัญการดำเนิน ชีวิตของคนในอดีตก็เปลี่ยนไปโดยเฉพาะเมืองเชียงใหม่จ ากที่เคยเป็นเมืองเงียบสงบ ผู้คนมีวิถีชีวิตความเป็นอยู่เรียบง่าย กลับกลายเป็นเมืองศูนย์กลางเศรษฐกิจของภาคเหนือ ภาพของคนในอดีตก็เลือนหายไปจากความทรงจำ

อดีตเมืองเชียงใหม่เมื่อราว 40-50 ปีที่แล้ว ยังเป็นเมืองเล็กๆ บ้านเรือนยังเป็นอาคารไม้ชั้นเดียว ชาวบ้านมักจะอาศัยการเดินเท้าหรือใช้เกวียนในการขนส่ งสินค้า เมื่อเมืองเชียงใหม่มีความเจริญมากขึ้นมีการค้าขายกั บเมืองต่าง ๆ จึงรับเอาความเจริญของที่อื่นเข้ามา โดยเฉพาะการค้ามีส่วนสำคัญทำให้เชียงใหม่เปลี่ยนแปลง ไป

หลังจากการเข้ามาของรถจักรยาน หรือที่คนเชียงใหม่เรียกว่า รถถีบ ไม่นาน ท้องถนนของเชียงใหม่จากที่เคยมีขบวนเกวียน ผู้คนก็เปลี่ยนมาใช้รถถีบมากขึ้น หลังปีพ.ศ.2510 เมื่อทางราชการประกาศห้ามนำเกวียนเข้ามาในเมืองอีก รถถีบจึงเริ่มมีบทบาทมากขึ้น


เมื่อปีพ.ศ.2360 นักประดิษฐ์ชาวเยอรมันชื่อ บารอน ดราแอส ได้สร้างรถจักรยานขึ้นสำเร็จเป็นคันแรกของโลก จากนั้นรถจักรยานจึงได้แพร่หลายออกไปยังประเทศ ต่างๆ โดยเฉพาะประเทศอังกฤษมีการตั้งโรงงานผลิตรถจักรยานขึ ้นและส่งจำหน่ายออกไปทั่วโลก

รถจักรยานคันแรกที่เข้ามาสู่ประเทศไทยนั้นเกิดขึ้นเม ื่อราวรัชกาลที่ 5 เมื่อปีพ.ศ. 2423 ผู้ที่นำรถถีบข้ามน้ำข้ามทะเลสู่เมืองไทยเป็นคนแรกคื อ พระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) ซึ่งท่านได้รับพระบรมราชโองการไปทำราชการ ที่กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษในปีพ.ศ.2421 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ชาวอังกฤษกำลังตื่นตัวอย่างมากกั บพาหนะสำคัญที่น่าทึ่งเหล่านี้ เมื่อเวลาเดินทางกลับประเทศไทยพระยาภาสกรวงศ์จึงไม่ร ีรอที่จะนำรถถีบกลับมาด้วย โดยท่านได้นำขึ้นน้อมเกล้าฯถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอ มเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ไม่แน่ชัดว่ารถถีบรุ่นแรกที่นำเข้ามามีทั้งสิ้นกี่คั น แต่คงเป็นจำนวนไม่น้อยเพราะมีหลักฐานบันทึกว่ามีทั้ง ชนิดสองล้อและสามล้อ นอกจากรถส่วนพระองค์แล้วพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเ จ้าอยู่หัวแล้ว พระเจ้าลูกยาเธอกับพระเจ้าลูกเธออีกหลายพระองค์ก็ได้ รับรถถีบด้วย

เมื่อแรก รถถีบยังไม่มีชื่อเรียกเป็นภาษาไทย คงเรียกทับศัพท์กันว่า ไบศิเกิลŽ หลังจากนั้นอีก 15 ปีเมื่อพ.ศ.2438 นาย ก.ศ.ร. กุหลาบ จึงได้เรียกว่า จักรยานŽ ขึ้นเป็นคนแรกและชื่อนี้จึงได้แพร่หลายในเวลาต่อมา

หลังจากนั้นรถจักรยานจึงได้แพร่หลายเข้ามาสู่เชียงให ม่ เมื่อรัฐบาลอังกฤษได้มีอิทธิพลทางการค้า อินเดียและพม่าตกเป็นเมืองอาณานิคม นักธุรกิจชาวอังกฤษมุ่งหน้าสู่ล้านนาด้วยธุรกิจป่าไม ้ เหมืองแร่และใบยาสูบ การค้าขายในล้านนาเวลานั้น ใช้เงินรูปีของอินเดียและพม่าเป็นหลัก ชาวล้านนาเรียกว่า เงินแถบŽ


เมื่อการค้าคึกคักและชาวเมืองมั่งคั่ง รถถีบจึงเป็นพาหนะสำคัญทั้งในด้านความจำเป็นและการแส ดงฐานะ รถถีบเข้ามาสู่เชียงใหม่โดยสองทางด้วยกันคือ บรรทุกรถไฟจากกรุงเทพฯสู่ปากน้ำโพแล้วถ่ายลงเรือทวนแ ม่น้ำปิงขึ้นมา ส่วนอีกทางมาจากอินเดีย บรรทุกเรือสู่อ่าวมะตะบันผ่านเมืองมะละแหม่งเข้าสู่ล ้านนาทางบกด้วยขบวนวัวหรือม้าต่าง ด้วยวิธีการนี้ รถถีบบางยี่ห้อซึ่งไม่พบในกรุงเทพและภาคกลาง จึงกลับมาดาษดื่นในภาคเหนือ ทั้งลำพูน ลำปางและแพร่ ในเวลาต่อมา เมื่อรถไฟลอดอุโมงค์ขุนตานสำเร็จ รวมทั้งอิทธิพลของอังกฤษในล้านนาลดลง การขนส่งทางรถไฟจึงทวีความสำคัญขึ้น ห้างร้านในเชียงใหม่ปรับเปลี่ยนตัวเองเป็นตัวแทนเอเย นต์จำหน่ายให้กับผู้แทนการค้าในกรุงเทพฯ ห้างร้านสำคัญ ๆ ที่ยังยืนยงมาจนถึงปัจจุบันอย่างนิยมพานิชและตันตราภ ัณฑ์ รวมทั้งเลิกกิจการไปแล้วอย่าง เลี่ยวชุนหลี ล้วนต่างเป็นตัวแทนจำหน่ายรายสำคัญในยุคนั้นทั้งสิ้น

น่าเสียดายว่า ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา เมื่อรถถีบรุ่นคลาสสิคเหล่านี้คืนสู่ความสนใจของผู้ค นอีกครั้ง รถถีบในเชียงใหม่ถูกกว้านซื้อไปจำหน่ายต่อในจังหวัดต ่างๆ โดยเฉพาะที่กรุงเทพฯเป็นจำนวนมาก ซึ่งไม่เพียงแต่ทำให้ปริมาณรถถีบลดลงเท่านั้น ยังส่งผลเสียต่อการสืบค้นทางประวัติศาสตร์เพื่อความร ู้เกี่ยวกับรถถีบในเชียงใหม่

ปัจจุบันมีกลุ่มคนที่เห็นความสำคัญของรถถีบโบราณ มีการออกมาตั้งเป็นกลุ่มเป็นชมรม เพื่ออนุรักษ์รถถีบที่ครั้งหนึ่งเคยมีอยู่อย่างแพร่ใ นเชียงใหม่ให้หวนกลับมาดั่งเช่นในอดีตอีกครั้ง
ขอขอบคุณ ชมรมอนุรักษ์รถถีบโบราณเชียงใหม่ เอื้อเฟื้อข้อมูล

[สิงห์เหนือ]

คุณหัวโป่ภาพเด็ดๆ ขอบคุณครับที่เอาภาพมาแบ่งปัน ดูแล้วได้อารมณ์ ย้อนยุคจริงครับไหลลื่นด้วยเนื้อหาคุณวสันต์ เป็นการรับส่งไม้อย่างสมู๊ดมากๆครับ

[23ipong]

ไม่แน่ใจว่าเคยเอามาลงรึยัง
ถ่ายจากโปสเตอร์ติดบอร์ด ตึกแถวๆ ธนาคารออมสิน ราชดำเนินครับ

[wasant]

เป็นภาพที่ตัวเองยังไม่เคยเห็นมาก่อน ขอบคุณที่นำมาให้ชมครับ

[หัวโป่]

" เดิมทีสะพานนวรัฐที่สร้างข้ามน้ำปิงทำด้วยไม้นี้ ต่อมาได้เกิดเพลิงไหม้สะพาน ทางราชการจึงสร้างสะพานเหล็กลำลองพอให้รถวิ่งข้าไปมา ได้ เมื่อรถไฟมาถึงเชียงใหม่ในปี พ.ศ.๒๔๖๔ จึงมีการรื้อสะพานไม้เดิมแล้วสร้างสะพานเหล็กขึ้นแทน สะพานเหล็กแห่งนี้ใช้มาจนถึงปี พ.ศ.๒๕๑๐ จึงรื้อสะพานเหล็กและสร้างเป็นสะพานคอนกรีตเสริมเหล็ กใช้เรื่อยมาจนถึง ปัจจุบัน"

ขัวเหล็กเดิมจึงย้ายมาสร้างด้านทิศใต้ของตำแหน่งเดิม ราวๆสามร้อยกว่าเมตร ก็คือ ณ ที่ปัจจุบันครับ

[หัวโป่]

เด็กนักเรียนปั่นรถถีบข้ามขัวเหล็ก พ.ศ.2493

[หัวโป่]

ปรับปรุงในปี 2508

[หัวโป่]

เพิ่มเติมรูปให้พี่วสันต์
เทศกาลสงกรานต์ หรือ ปีใหม่เมือง 13 เมษายน 2497

[หัวโป่]

อาคารแผนกทะเบียนและยานพาหนะ พ.ศ.2510
เข้าใจว่าเมื่อก่อนจะนำรถถีบมาทำทะเบียนตีเลขโครงกัน ที่นี่
ด้านหลังที่เห็นคือวัดเจดีย์หลวง กลางคูเมืองเชีองใหม่

[หัวโป่]

ต่อมาอีก 2 ปี อาคารแผนกทะเบียนและยานพาหนะ คือ พ.ศ.2512 ได้ถูกรือถอนไปสร้าง ณ แห่งใหม่

[หัวโป่]

พยาบาลสวยสุดเซ็กซี่ แห่งดอยสะเก็ด เจียงใหม่ พ.ศ.2501

[chomp]

รูปนี้เคยลงในกระทู้แล้ว นำมารวมในกระทู้นี้ให้ดูครับ
ขออนุญาติเจ้าของรูปด้วยครับ

[wasant]

สองภาพนี้ได้ที่คลองถมเมื่อวานนี้เอง ภาพอื่นๆที่ได้ในชุดเดียวกันนี้ระบุว่าเป็นภาพที่ถ่า ยแถวๆ สุไหงโกลก ประมาณปี พ.ศ.2502

[wasant]

ภาพนี้ได้มาจากพจน์ คนบ้ารถถีบฝั่งธนฯครับ

[T13]

ภาพบนดูคุ้นๆ กับสถานที่แต่นึกไม่ออกจริงๆ น่าจะแถวๆ เชียงใหม่ ลำพูน
ภาพล่างมาเป็นขนวน ไม่ผ้าป่า บอยหลวง ก็งานศพ